معادن زغال سنگ در ایران

تولید زغال سنگ خام کشور در سال 1399 به طور تقریبی 3.5 میلیون تن  کنسانتره 1.7 میلیون تن بوده است. حوزه های زغالی در دو واحد تکنوتیکی رسوبی البرز و ایران مرکزی قرار دارند. وسعت نواحی زغال خیز ایران حدود 100 هزار کیلومتر مربع ارزیابی شده و در مناطقی چون طبس، البرز و کرمان قرار دارند. 

553

زغالی ترین استان های کشور

در کل، کشور ما از نظر وجود زغال سنگ شرایط به نسبت خوبی وجود دارد، اما مشکلاتی که در کشور ما در حوزه زغال سنگ دیده می شود مربوط به لایه های نازک زغال سنگ است. علاوه بر این که نوار کمری بالا و پایین زغال سنگ نیز سست است. 
زغال سنگ یک ماده اشتعال زا است و سخت ترین نوع استخراج را دارد، بیشترین میزان زغال سنگ در استان های خراسان جنوبی، کرمان و مازندران تشکیل شده است. اما استان هایی چون گلستان، گیلان، سمنان، خرسان شمالی و رضوی ، آذربایجان غربی و شرقی، اصفهان، یزد و حتی استان لرستان نیز دارای منابع زغال سنگ می باشند.
ذخایر زغال سنگ در کشور 3 میلیارد تن است، که بیشترین مقدار آن در استان خراسان رضوی قرار دارد. در حوزه طبس زغال سنگ های موجود بیشتر از نوع زغال سنگ حرارتی می باشد و در دیگر حوزه ها زغال سنگ ها بیشتر از نوع کک شو محسوب می گردند. البته معادن بزرگ پرورده در مازندران یا معادن زغال سنگ زیر آب در سمت کیاسر در استان گیلان معادن تخت واقع شده است. این معادن را نیز می توان معادن زغال خیز دانست. حتی در استان تهران در شمشک و قاچره قدیمی ترین ذخایر زغال سنگ وجود دارد. 
معادن زغال‌سنگ استان‌های مختلف ایران به‌دلیل شرایط متنوع زمین‌شناسی، دارای کانسارهای متنوع زغالی هستند، که البته بیشترین میزان ذخایر زغال‌سنگ مربوط به استان‌های خراسان‌جنوبی، مازندران و کرمان می باشد.

استان‌های زغـال خیز ایـران

البته حوزه‌های زغالی ایران بیشتر در دو واحد تکتونیکی رسوبی البرز و ایران مرکزی قرار دارند. وسعت نواحی زغال‌خیز ایران حدود ۱۰۰هزار کیلومترمربع ارزیابی شده و در مناطقی چون طبس، البرز و کرمان قرار دارند.
با توجه به این که زغال‌سنگ یک ماده اشتغالزا است و سخت‌ترین نوع استخراج را دارد، مهم‌ترین استان‌هایی که در ایران از این موهبت طبیعی برخوردارند، شامل استان‌های خراسان‌جنوبی، کرمان و مازندران هستند. اما به میزان کمتر در استان‌هایی چون گلستان، گیلان، سمنان، خراسان‌شمالی و رضوی، آذربایجان‌غربی و شرقی، اصفهان، یزد و حتی در استان لرستان نیز زغال‌سنگ دیده می شود.
شایان ذکر است؛ استخراج زغال‌سنگ در سطح کشور ، ذخایر زغال‌سنگ در کشور به ۳ میلیارد تن برآورد می‌شود . بیشترین میزان ذخیره زغال‌سنگ در استان خراسان‌جنوبی قرار دارد. در منطقه طبس، زغال‌سنگ‌ها بیشتر از نوع حرارتی هستند و در دیگر حوزه‌ها زغال‌سنگ‌ها بیشتر از نوع کک‌شو محسوب می‌شوند. سایر استان‌های زغال‌خیز در کشور معادن بزرگ زغال‌سنگ پرورده در مازندران یا معادن زغال‌سنگ زیرآب در سمت کیاسر در استان گلستان با عنوان معادن تخت واقع شده‌اند. این معادن را می‌توان معادن زغال‌خیز دانست. حتی در استان تهران نیز در شمشک و قاچره قدیمی‌ترین ذخایر زغال‌سنگ وجود دارد.

رسوبات زغال‌دار در حوزه کرمان

استان کرمان یکی از بزرگترین استان‌های معدنی کشور است که معادن زغال‌سنگ ازجمله بزرگترین پهنه‌های معدنی کرمان به‌شمار می‌رود و هزاران نفر در این زمینه مشغول به کار هستند به‌طوری که بسیاری از شهرهای شمالی استان کرمان با ساختار کارگری شکل گرفته است.
بخش عمده اقتصاد شهرستان‌های شمالی استان کرمان همانند زرند، راور و کوهبنان به فعالیت معادن زغال‌سنگ وابسته است و بخش عظیمی از مردم این مناطق در معادن زغال‌سنگ مشغول به کار هستند.
مجموعه آذران پالایش برزگترین تولیدکننده در بخش خصوصی با چرخه کامل از معدن تا محصول نهایی در استان البرز واقع در اشتهارد می باشد. فعالیت این مجموعه تماما با کمک نیروهای جوان، خوش فکر و متخصصین داخلی و بدون هیچ گونه مشاوره از شرکت های خارجی با ساخت 100 درصدی قطعات و دستگاه ها در داخل کشور می باشد. در حال حاضر تمام محصولات تولید شده در این شرکت در بازار داخلی و خارجی عرضه می گردد. این شرکت تمام سعی خود را به کار برده تا محصولات منطبق با استانداردهای جهانی تولید کند که در این خصوص نیز بسیار موفق بوده است.

تولید زغال سنگ در ایران

یکی از مهم ترین و بزرگ ترین ذخایر و سرمایه ایرانی تولید زغال سنگ می باشد که در مصارف مختلفی کاربرد دارد.زغال سنگ های ایران عمدتا از نوع زغال سنگ های گاز دار، لاغر و نیمه آنتراسیت هستند. به باور برخی کارشناسان، میزان ذخایر زغال سنگ های ایران تغییرات بسیاری کرده است و هرگونه اظهار نظر در این زمینه باید با توجه به مسایل تکنیکی و اقتصادی انجام شود.